ухо

ухо с, р. уха, мн. уши, р. ушей

1 қулоқ; среднее ~ ўрта қулоқ; заткнуть уши қулоқларни бекитмоқ; взять за уши қулоқларидан тутмоқ (ушламоқ); почесать за ~м қулоқ орқасини қашламоқ; ударить по уху қулоғига (қулоғининг тагига) туширмоқ (урмоқ, тарсаки солмоқ); провалиться по уши қулоғигача ботиб кетмоқ; туг на ~ қулоғи оғир;

2 перен. обычно ед. эшитиш қобилияти, сезгирлик; чуткое ~ у кого-н. қулоғи динг, сезгир, зийрақ;

3 қулоқ, тутқич (буюмларнинг ён томонидаги асосан кўтариш учун хизмат қиладиган бўртиқчаси); уши котла қозоннинг қулоқлари; уши ушата қўшқулоқ (челак)нинг қулоқлари;

4 мн. уши қулоқ (бош кийимда); шапка с ушами қулоқчин; ✦ и ~м не ведёт разг. парво ҳам қилмайди, пинагини бузмайди; по уши влюбиться разг. қаттиқ севиб қолмоқ; на ~ говорить (или сказать, щептать) қулоғига гапирмоқ, пичирламоқ; во все уши слушать разг. диққат билан қулоқ солмоқ; мимо ушей пропустить бепарволик билан тингламоқ, эътибор бермаслик; уши режет разг. қулоққа ёқмайди; не видать как своих ушей кому кого-чего разг. кўриш асло (мутлақо) насиб бўлмайди, туянинг думи ерга текканда кўради; за уши тащить (или тянуть) зўр бериб ёрдам қилмоқ (қобилиятсиз кишига); до ушей покраснеть қаттиқ қизармоқ (уялмоқ), қип-қизил (лавлаги) бўлиб кетмоқ; одним ~м (или краем уха) слышал разг. қулоғига чалинди; (и) у стен есть уши деворнинг ҳам қулоғи бор, дўппининг тагида одам бор; ни уха, ни рыла (не знает, не смыслит) прост. ҳеч нарсани билмайди (тушунмайди).