сметь

сметь, смею, смеешь несов. (сов. посметь)

1 что с неопр. ботинмоқ, журьат қилмоқ, юрак ютиб бирор иш қилмоқ, юраги бетламоқ; как вы смеете так говорить? бундай дейишга қандай журъат қилдингиз?, бунга қандай тилингиз борди?; не смейте трогать! қўлингизни теккиз манг (теккиза кўрманг); қани, қў лингизни теккизиб кўрингчи!; я об этом даже думать не смел мен буни ҳатто хаёлимга ҳам келтира олмасдим (хаёлимга келтиришга ҳам ботина олмасдим);

2 ҳақи (ҳуқуқи) бўлмоқ, бирор иш қила олмоқ; он не смеет уходить без спроса у сўрамасдан кета олмайди, унинг сўрамасдан кетишга ҳақи йўқ; ты не смеешь вмешиватъся в мои дела менинг ишимга аралашишга ҳаққинг йўқ; не ~ дохнуть прост. нафаси ичига тушиб кетмоқ, ғинг дея олмай қолмоқ; он и дохнуть не смел унинг нафаси ичига тушиб кетди, у ғинг дея олмай қолди.