как

как I нар еч.

1 вопросит. қандай, қандай қилиб; қай даражада, қанча(лик), нақадар; қалай; нега, нечук; нима?; ~ пройти к вокзалу? вокзалга қандай борилади?; ~ далеко отсюда до города? бу ердан шаҳаргача қанча (қанчалик) узоқ; ~ давно это случилось? бу воқеа қачон бўлг ан?; бу воқеа юз берганига қанча бўлди?; ~ поживаешь? аҳволинг қандай (қалай)?; ~ вас зовут? исмингиз нима?; ~ мне быть? нима қилишим керак?;

2 образа действия қай тарзда (йўсинда, равишда, зайилда), қандай қилиб, қандай; Не всегда важно - что говорят, но всегда важно ~ говорят (М. Горький) Нималарни гапираётганлари ҳамма вақт ҳам унча муҳим эмас, лекин уни қандай гапираётганлари ҳамма вақт ҳам аҳамиятли;

3 определит. мана шундай, шу даражада; ниҳоятда, ғоят; нақадар, қандай, нечоғлик; а ты сделай вот ~ сен мана бундай қил; ~ шумит ветер! шамол қандай увилламоқда!; ~ я рад вас видеть! сизни кўрганимдан ғоят хурсандман; вы довольны? - Ещё ~ сиз хурсандмисиз? - Хурсанд бўлганда қандай дейсиз;

4 времени ҳамоно, заҳоти, ...билан (оқ);

5 неопр. разг. сал-пал ...роқ; иложи борича; оделся бы ~ лучше сал дурустроқ кийиниб олсанг бўлар эди; а ~ поскорее? тезлатишнинг иложи йўқми?; тезлатиб (тезроқ) бўлмайдими?;

6 относит. шундай, ана шундай, худди шунақа; сделай так, ~ я говорю мен нима десам, шундай қил; мен айтганимдай қилавер; ~ хочет, так и поступает қандай хоҳласа, шундай қилади, хоҳлаганини (кўнглига келганини) қилаверади; я видел, ~ он упал у қандай йиқилганини ўзим қўрдим; он, ~ и все ҳамма қандай бўлса, у ҳам шундай; кому ~ кимга ундай, кимга бундай; бировга униси ёқади, бировга буниси; когда ~ баъзан ундай, баъзан бундай; ~ на че й вкус ҳар кимнинг таъби (диди) ҳар хил; ✦ ~бы не. .. қанчалик (нақадар, нечоғлик) ...масин; ~ же 1) қандай қилиб; 2) бўлмасачи; албатта; ~ бы не так! бекор уринасиз, овора бўласиз, ҳеч-да, бўлмаган гап; ~ нельзя... ўта кетган, сўнг даражада, энг, ғоят; ~ нельзя лучше кўнгилдагидан ҳам зиёда; не что иное, ~ -дан бошқа нарса эмас, ...нинг ўзи; ~ можно иложи борича, имкони борича, мумкин қадар; ~ можно больше иложи борича кўпр оқ; ~ когда или когда ~ фурсатига (шароитига) қараб, гоҳ ундай, гоҳ бундай; смотря ~ қандай б ўлишига қараб, қандайлигига боғлиқ ҳолда; ~ раз 1) худди, айни, нақ; 2) қуйиб қўйгандай, лоппа-лойиқ; туфли мне ~ раз туфли менга лоппа-лойиқ экан; тут ~ тут ҳозиру нозир, тап-тайёр; а он тут ~ тут у эса шу ерда тап-тайёр; между тем ~ ҳолбуки, ваҳоланки; ...гани ҳолда; тогда (или в то время) ~ ҳолбуки, ваҳо ланки ... қарамасдан; ~ ни... бўлса ҳам, ...га қарамасдан; ~ ни спешил, опоздал қанча шошилса ҳам - кечикди; ~ никак нима бўлганда ҳам, ...га қарамасдан, ҳар ҳолда; где ~ ҳар жойда ҳар хил; шароитга қараб; хоть ~ қанақа бўлса ҳам, қандай бўлмасин.

как II союз

1 сравн. худди, -дек, каби, баайни, сингари, гўёки, ўхшаш; белый, ~ снег қордек (қор сингари) оппоқ; на улицах многолюдно, ~ в праздники кўчаларда худди байрамлардагидек одам кўп; с вершины всё было видно, ~ на ладони тепаликдан ҳамма ёқ кафтдагидек кўриниб турарди;

2 присоед. а) сифатида, ўрнида, -дек; говорю вам ~ друг мен сизга дўст сифатида айтаяпман; эта ткань годится ~ штора бу газмолдан парда ўрнида фойдаланса (парда қилса) бўлади; б) кириш сўз билан гапни ўзаро боғлаш учун ишлатилади; -ки, учун; ~ известно маълумки; ~ например мисол учун, масалан;

3 времени. а) эргаш гапдаги воқеа-ҳодиса билан бир вақтда юз берадиган воқеани ифодалаш учун ишлатилади; ~ приедешь домой, напиши (письмо) уйга келишинг билан хат ёз; ~ только уехал, забыл про своё обещание у кетган заҳоти ўз ваъдасини унутди; б) -дан бери, -дан буён; прошло три недели, ~ его нет у кетгандан бери уч ҳафта ўтди; сегодня год, ~ мы приехали сюда биз бу ерга келганимиздан бери бир йил ўтди; бу ерга келганимизга бир йил бўлди;

4. .. ҳам, ... ҳам; ~ он, так и я у қандай бўлса, мен ҳам; ~ клубника, так и малина поспели қулупнай ҳам пишди, малина ҳам пишди.

как III частица

1 иш-ҳаракатнинг бирдан юз берганини ифодалайди; ~ он закричит! у шундай бақириб юбордики; бир бақириб юборса бўладими!; вдруг он ~ засмеётся бирдан у шундай кулиб юбордики; у бирдан кулиб юборса бўладими!;

2 ажабланиш, афсусланиш, ғазабланиш, мамнунлик ва ш. к. ҳис-туйғуларни ифодалаб ке-лади; ~ его нет дома? нима, у уйда йуқми?; она прёлесть ~ поёт у ашулани шундай ажойиб айтадики.