думать

дума/ть несов.

1 о ком-чём, над чем и без доп. ўйламоқ, фикр қилмоқ, мулоҳаза қилмоқ, фикр юритмоқ; ~ть о будущем келажак ҳақида ўйламоқ, келажакни (келгусини) ўйламоқ, о чём вы ~ете? сиз нима(лар)ни (нима ҳақида) ўйлаяпсиз?; ~ть над задачей масала устида ўйламоқ, масала устида бош қотирмоқ;

2 ўйламоқ, фараз (тахмин) қилмоқ, ҳисобламоқ, чамаламоқ, фикрда бўлмоқ; ~ю, что он не прав мен у ҳақли эмас деб ўйлайман; менимча, у ҳақли эмас; что вы об этом ~ете? бу ҳақда сиз қандай фикрдасиз?;

3 разг. ўйламоқ, ниятида бўлмоқ; я ~ю пойти в театр мен театрга бормоқчиман; ~ю сегодня закончить работу бугун ишни битирмоқчиман, бугун ишни битириш ниятидаман, бугун ишни битирсам керак деб ўйлайман;

4 о ком-чём ўйламоқ, ғамини емоқ, ташвишини қилмоқ; ~ть о детях болалар ҳақида ўйламоқ, болаларнинг ғамини емоқ (ташвишини қилмоқ); ~ть только о себе фақат ўзини ўйламоқ, ўзининг ғамини емоқ;

5 на кого-что прост. кимсадан кўрмоқ, гумон қилмоқ, гумонсирамоқ; ✦ не долго ~я ўйлаб ўтирмасдан, мулоҳаза қилиб кўрмай, ўйламай-нетмай; много о себе ~ть ўзини катта олмоқ, ўзини катта (билармон, билимдон ва ҳ. к.) фаҳмламоқ; и ~ть не смей! разг. хаёлингга ҳам келтирма!; и не ~ю хаёлимда ҳам йўқ; менга зарур келибдими?; не ~ю йўғе, бундай эмасдир; я ~ю! албатта, турган гап, маьлум!